Interview met Alain Du Bois, Safety & Quality Advisor skeyes
Welke rol spelen het SMS en de SMU in de veiligheidsopdracht die skeyes vervult?
De opdracht van skeyes is duidelijk: de veiligheid verzekeren van het luchtverkeer, de piloten, de passagiers en iedereen die betrokken zou kunnen zijn in een mogelijk ongeval.
Wanneer wij het hebben over veiligheid, moeten we meegeven dat er twee types zijn: ten eerste, de veiligheid die dagelijks wordt verzekerd door de operationele diensten die ervoor verantwoordelijk zijn. Daar speelt elke medewerker van skeyes een rol op zijn niveau. Voor de verkeersleiders en de supervisors, maar ook voor de technici die de installaties onderhouden, is die band met veiligheid zeer rechtstreeks en ook zeer duidelijk afgelijnd. Maar elke medewerker van skeyes draagt ook onrechtstreeks bij tot onze veiligheidsprestaties.
Ten tweede beschikken wij over een Safety Management System (een systeem voor het beheer van de veiligheid of SMS) dat een pakket procedures invoert om beslissingen te helpen nemen in functie van de opgespoorde risico’s. Het is de taak van de SMU (Safety Management Unit) om dat SMS te ontwikkelen door de laatste internationale normen te volgen en door zich te laten inspireren door de good practices die andere verleners van luchtvaartnavigatiediensten toepassen. De SMU is dus verantwoordelijk voor de toepassing van het SMS en de ontwikkeling ervan. Ze is het zenuwcentrum van alle veiligheidsgerelateerde activiteiten.
De voorbije 10 jaar is de veiligheid enorm geëvolueerd. Waaraan hebben we die positieve ontwikkeling te danken?
Als we terugblikken op de voorbije tien jaar, vallen mij meteen twee grote verschillen op met de huidige situatie.
Ten eerste zijn er nu de Common requirements die uitgaan van de Europese Unie, waarbij we verplicht werden om een veiligheidsbeheersysteem in te voeren. Met dat systeem is het voor iedereen mogelijk om zich achter de veiligheid te scharen. Het Directiecomité moedigt dit principe aan en heeft maatregelen genomen om het toe te passen. Onze medewerkers kunnen elk veiligheidsgerelateerde feit vrijuit melden. Wij registreren die meldingen, brengen het management ervan op de hoogte, voeren vervolgens een onderzoek en maken een analyse op van de gerapporteerde feiten.
Een andere grote verandering heeft te maken met de cultuur. Tien jaar geleden werden er slechts een honderdtal veiligheidsgerelateerde voorvallen gemeld per jaar. Vandaag de dag zijn dat er meer dan 1.000! Dat bewijst dat de medewerkers zich vrij voelen en er meer voor open staan om veiligheidsgerelateerde feiten te melden en dat zorgt er op zijn beurt dan weer voor dat ze zich meer gaan inzetten om bij te dragen aan de luchtvaartveiligheid in het algemeen.
Welke initiatieven bestaan er in de samenwerking met onze partners en klanten om de veiligheid te verbeteren?
Het is erg belangrijk om samen te werken met onze omgeving, onze partners en onze klanten. Verleners van luchtvaartnavigatiediensten kunnen nu eenmaal niet handelen vanop hun eigen eilandje. Alles verloopt via een nauwe samenwerking tussen de luchtvaartmaatschappijen, de luchthavens en de luchtverkeersleidingsorganisaties.
Op het niveau van de veiligheid gaat het vooral om het actief uitwisselen van informatie over een gemeld probleem of over de voorbereiding van een verandering aan een gegeven systeem. De systemen veranderen vrijwel dagelijks omwille van een wijziging, een verbetering of een interne of externe aanpassing, zoals bijvoorbeeld werken op de luchthaven, of door bijzondere omstandigheden zoals het bezoek van de president van de Verenigde Staten. Dat vergt veel voorbereiding en ook ons systeem voor het beheer van het luchtverkeer moet worden aangepast. Wij moeten dus een geschikt antwoord bieden opdat iedereen op de goede manier kan handelen.
Waarop gaat skeyes de komende jaren zijn aandacht richten om de veiligheid nog meer te verbeteren?
Wij gaan alles in het werk stellen om de veiligheid te verbeteren door ons toe te spitsen op meerdere factoren. Ten eerste gaan wij inzetten op de opkomende risico’s, zoals de drones die op steeds meer belangstelling kunnen rekenen. Ten tweede zullen we ons ook toeleggen op de IT-beveiliging, die ook een steeds belangrijker element wordt in onze omgeving. Ten derde zullen wij ook ons SMS blijven verbeteren. Heden ten dage worden er, dankzij een doorgedreven implementatie van Just Culture, meer dan 1.000 veiligheidsgerelateerde voorvallen gemeld. Dat aantal zal nog stijgen in de toekomst. Wij moeten ons dus voorbereiden om nog meer meldingen van veiligheidsgerelateerde voorvallen te kunnen verwerken, nog meer analyses uit te voeren en om feedback te kunnen geven aan de medewerkers die die voorvallen hebben gemeld.
Wij gaan ook onze Operational Safety Unit (OSU) verder uitbouwen als versterking van de proactieve acties naast de reactieve acties door nog meer safety surveys te organiseren. Die safety surveys zijn acties om proactief na te gaan wat er reilt en zeilt in de operaties zonder een incident af te wachten, om te gaan kijken wat er werkt en om verbeteringen voor te stellen. Een laatste aspect waar wij aandacht aan zullen besteden, zijn de menselijke prestaties. Vorig jaar gingen wij een samenwerking aan met de KU Leuven en droegen wij bij tot een leerstoel over Human Factors and Leadership in Aviation Safety. Die samenwerking loopt nog steeds en wij hebben ook interne competenties opgebouwd op dat gebied.
Ten slotte moeten wij in onze omgeving een beroep doen op heel wat externe actoren, zoals leveranciers. Aangezien skeyes op elk moment de verantwoordelijkheid behoudt voor het goede verloop van zijn operaties, gaan wij ons ook toespitsen op de controle van die externe partijen.
